ADALET ALANININ MEVCUT DURUMU:

Kamu ve özel sektörde adalet alanı, dünyadaki insan hakları gelişimine paralel olarak son yıllarda ülkemizde de hızlı bir değişim süreci içerisine girmiştir. Bu değişim süreci alanda faaliyet gösteren çalışanların bilgi ve becerilerini artırarak kendilerini yenilemelerini gerektirmekte ve bu alanda yetişmiş nitelikli iş gücü ihtiyacını gün geçtikçe artırmaktadır. Adalet alanından mezun olan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda; kamu sektörüne ait Adalet Bakanlığı Teşkilatı ve Yüksek Seçim Kurulu'nda; özel sektöre ait hukuk büroları, noterlikler ve özel güvenlik şirketlerinde istihdam edilmektedirler. Her kişi ve kurumun en önemli beklentisi, adaletin hızlı ve etkin bir şekilde gerçekleşmesidir. Bunun yanında hukuk devletinin tüm kurum ve kuruluşlarıyla işlemesi yargı mekanizmasının hızlı ve etkin bir şekilde çalışmasına bağlıdır. Sosyal kültürel ekonomik gelişmenin temel şartı adalettir. Bu durum kamu ve özel sektörde adalet alanın önemini daha da artırmaktadır.

ADALET ALANININ TANIMI:

Adalet alanı altında yer alan zabıt kâtipliği ve infaz koruma dallarının yeterliklerini kazandırmaya yönelik Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı ile adli ve idari yargı sistemi içerisindeki tüm mahkemelerdeki yazı işlemlerini yapmak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde güvenliği sağlamak, tutuklu ve hükümlüler ile ilgili işlemleri yapmakla eğitim ve öğretimin verildiği alandır.

ADALET ALANININ AMACI:

Adalet alanı altında yer alan mesleklerde sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan mesleki yeterlikleri kazanmış nitelikli meslek elemanları yetiştirmek amaçlanmaktadır.

GİRİŞ KOŞULLARI:

Öğrencilerin sağlık durumu, adalet alanı altında yer alan mesleklerin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmalıdır.

İSTİHDAM OLANAKLARI:

Adalet alanından mezun olan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda;

1. Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilatı,

2. Cumhuriyet Başsavcılıkları,

3. İlk Derece Mahkemeleri,

4. Bölge Mahkemeleri,

5. İdare ve Vergi Mahkemeleri,

6. Yüksek Mahkemeler,

7. Hukuk büroları,

8. Noterlikler,

9. Yüksek Seçim Kurulu,

10. Ceza infaz kurumları ve tutukevleri,

11. Özel güvenlik şirketleri,

12. Bankalar ve sigorta şirketleri gibi özel firmaların hukuk departmanları ve takip birimleri vb. yerlerde çalışabilirler.

BELGELENDİRME:

Mezun olan öğrenciye alanda/dalda diploma verilir.Öğrencinin seçtiği dal ile ilgili aldığı tüm dersler ve modüller diploma ekinde belirtilir.Öğrenciye, programdan ayrıldığında veya mezun olduğunda, kazandığı yeterlikleri gösteren ve bir yaygın mesleki ve teknik eğitim programı ile aynı yeterlikleri kazanan kişilere eş değer belge verilir.Öğrencinin kazandığı mesleki yeterlikler belgelendirmede değerlendirilir.

EĞİTİM SÜRESİ:

Alan programının toplam eğitim süresi, 9. sınıftan sonra 3 öğretim yılı olarak planlanmıştır.

ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ:

Modüler öğretime yönelik ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır.Öğretmenler öğrencilere rehberlik eder.Öğrenciler kendi kendine öğrenmeye teşvik edilir. Öğrencilerin aktif olması sağlanır. Modüler öğretime yönelik ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici yöntem ve teknikler uygulanır.

YATAY/DİKEY GEÇİŞLER:

Program; geniş tabanlı ve modüler yapıda düzenlendiğinden, Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği çerçevesinde yatay ve dikey geçişlere olanak sağlanır.Alan/dalda sertifika, belge ve diplomaya götüren tüm programlar ve dallar arasında geçiş yapılabilir.Diploma almaya hak kazanan öğrenci, Adalet alanının devamı niteliğindeki programların veya bu alana en yakın programların uygulandığı yüksek öğretim programlarına devam edebilir.

ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER

• Zabıt Kâtipliği
• İnfaz ve Koruma 

 ZABIT KÂTİPLİĞİ

Zabıt kâtibi; Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı, adli ve idari yargı cumhuriyet başsavcılıkları ile ilk derece mahkemeleri, bölge mahkemeleri ile yüksek mahkemelerde ilgili mahkeme başkanı, hâkim veya savcının onayı ile yazı işleri müdürünün yaptığı iş bölümü çerçevesinde, kalem hizmetlerini belirli bir süre içerisinde kendi başına yürüten, yaptığı işlemler nedeniyle amirlerine karşı sorumlu olan nitelikli kişidir. 

Görevleri

•  İş organizasyonu yapmak ve iletişimi sağlamak,
•  Bilgisayarda klavyeyi on parmak kullanarak hızlı ve etkili yazı yazmak,
•  Yazışma kurallarına uygun resmî yazı yazmak,
•  Mesleki uygulama yazılımlarını kullanmak,
•  Adalet alanı içerisinde çalıştığı birimin kalem hizmetlerini yürütmek,
•  Çalıştığı kurum ve kuruluşların adli ve idari yazışmalarını yapmaktır.

MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Bu alandaki mesleklerde çalışanlar için dikkatli ve titiz çalışmak, düzenli olmak, sır saklayabilmek ve güvenilir olmak, sorumluluk sahibi ve sabırlı olmak özel bir önem arz eder. 

 Adalet alanında çalışacak meslek elemanlarının genel özellikleri aşağıda sıralanmıştır:

•  İş organizasyonu yapabilmek
•  Nezaket, görgü ve protokol kurallarına uymak
•  İyi bir iletişim kurabilmek
•  Dikkatli, titiz ve düzenli olmak
•  Sır saklayabilmek, güvenilir olmak
•  Sorumluluk duygusuna sahip olmak
•  Olaylar arasında neden-sonuç ilişkilerini görebilmek
•  On parmak klavye ile bilgisayarı kullanabilmek
•  Türkçeyi iyi konuşmak ve resmî yazışma kurallarına göre yazmak
•  Dosyalama ve arşivleme yapabilmek
•  İnsan hakları ve temel hukuk bilgisine sahip olmak
•  İdare ve yargı teşkilatının yapısını ve yargının işleyişini bilmek
•  Ekip halinde çalışmaya yatkın olmak
•  Kendisini mesleki olarak sürekli yenileyebilmek
• Mesleğin gerektirdiği sağlık şartlarıyla fiziki özelliklere sahip olmak

Zabıt kâtibi olmak isteyenlerin yukarıda sayılan özelliklere ilave olarak göz kulak ve ellerini eş güdümlü kullanabilen, ofis araçlarını etkin kullanabilen, bunlardaki basit arızaları giderebilen, diğer birimler ve kurumlarla iş birliği yapabilen, çalıştığı birimlerdeki adli ve hukuki işleyişi bilen ve insan psikolojisi bilgisine sahip kişiler olmaları gerekmektedir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Zabıt kâtibi genel olarak büro ortamında çalışmaktadır. Mesleğin özelliği gereği mesai saatleri dışında da zaman zaman görev yapmaktadır. Bazı durumlarda (keşif, otopsi, olay yeri incelemesi gibi) dış mekânlarda çalışması gerekmektedir. Sorumlulukları ağır, stresli iş ortamında çalışmakta ve rutin görevleri yapmakta olduğundan günün her saatinde aktif olmak zorundadır.

Dosya ve klasör ağırlıklı olmak üzere kırtasiye malzemelerini yoğun olarak kullanmaları sebebiyle bunlara bağlı sağlık sorunları (enfeksiyonel ve alerjik rahatsızlıklar) oluşabilmektedir.

İşlerinin tamamına yakın bir kısmı bilgisayar üzerinden yapıldığından, sürekli oturmaktan ve on parmak, hızlı bilgisayar kullanmaktan kaynaklanan fiziksel rahatsızlıklar zamanla görülebilmektedir. Mesleğin hassasiyeti gereği strese bağlı bazı rahatsızlıklara da rastlanmaktadır.

İŞ BULMA İMKÂNLARI

Bu alanda yer alan Zabıt Kâtipliği ile İnfaz ve Koruma dallarından mesleki yeterliklere sahip, nitelikli kişiler olarak mezun olanların iş piyasasında istihdam olanakları oldukça geniştir.

Zabıt Kâtipliği dalından mezun olanlar; ilk derece (hukuk, ceza, idare ve vergi) mahkemeleri, bölge (adliye ve idare) mahkemeleri, yüksek mahkemeler, Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, cumhuriyet başsavcılıkları, ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumlarında istihdam edilirken yüksek seçim ve seçim kurulları ile noterlikler, hukuk ve avukatlık büroları, bankalar ve sigorta şirketleri ile kamu ve özel kurumların hukuk ile ilgili birimlerinde de iş bulabilmektedirler.

Öncelikle Adalet Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında ihtiyacı olan zabıt kâtibi, infaz ve koruma memurluğuna atanabilmek için, Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliğinde belirtilen genel ve özel şartları taşıyanlardan Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) sonuçlarına göre ilgili komisyonlarca yapılacak mülakat sınavında başarılı olanlar atanmaktadırlar. Yapılan bu sınavda, adalet meslek liselerinin Adalet alanı Zabıt Kâtipliği ile İnfaz ve Koruma dalı mezunlarına öncelik verilerek bunların atamaları gerçekleştirilmektedir.

EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI 

Mesleki ortaöğretimden sonra, yüksek öğrenimde Adalet Meslek Yüksekokulu ile meslek yüksekokulların adalet programlarına sınavsız olarak geçebilmektedirler. Meslek yüksekokulunu bitirenler, dikey geçiş ile lisans programlarına devam edebilirler.

Sınavsız olarak geçiş yaptıkları Adalet Meslek Yüksekokulunu ya da meslek yüksekokullarının adalet programını bitirenler, ÖSYM tarafından yapılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler.

Zabıt kâtibi ile infaz ve koruma personeli olarak görev yapan memurların; Adalet Bakanlığı ile Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü arasında imzalanan protokol doğrultusunda, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Adalet Meslek Eğitimi Ön lisans programına sınavsız kayıt imkânları bulunmaktadır. Bu programda kontenjan sınırlaması yoktur. Her iki kurum ortaklaşa planlama yaparak ön lisans programını yürütmektedir. Adalet meslek eğitimini tamamlayanla da dikey geçiş sınavı ile hukuk fakültesine dikey geçiş yapabilirler.

Açık öğretim ve meslek yüksekokulların ön lisans eğitimlerini tamamlayanlar, sınavsız olarak Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesinin İktisat, İşletme ve Kamu Yönetimi lisans programlarına kayıt yaptırabilirler.

Zabıt kâtibi ile infaz ve koruma personeli olarak görev yapan memurlar; kurumlarının meslek eğitim merkezlerinde hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılarak görevde yükselme eğitimi sonunda başarılı oldukları takdirde ve diğer şartları da taşımaları koşuluyla zabıt kâtibi ise şef, yazı işleri müdürü, şube müdürü ve idare müdürü; infaz ve koruma memuru ise infaz ve koruma başmemuru, idare memuru ve çalıştığı kurumun müdür yardımcısı veya müdürü olabilmektedir.